نقش پیش فرض در فقه و حقوق کیفری با رویکردی بر آرای امام خمینی(س)

پیش‌فرض، امری است که در بستر زمان و مکان، تحت تأثیر فرهنگ جامعه، خانواده، اقتصاد و ... در ضمیر افراد نهادینه می‌شود و در تصمیم‌ گیری‌ها مؤثر است. قانون‌گذاران کیفری نیز در عرصة تقنین از این قاعده مستثنا نیستند. تحقیق حاضر در مقام احصاء و تبیین برخی از مهم‌ترین پیش‌فرض‌هایی است که احکام فقهی جزائی را تحت تأثیر قرار داده است. از باب نمونه پیش‌فرض حجیت خبر واحد در مواجهه با اخبار منتسب به معصومین علیهم‌السلام، عملاً سبب غیرقابل طرح بودن سایر ادله گردیده است. نتیجه اینکه اغلب ادله متنی مثل اخبار و احادیث، بر ادله غیر متنی نظیر دلیل عقل و بنای عقلا سلطه یافته‌اند. علاوه بر اینکه اخبار با دشواری‌های متعددی هم در سند و هم در دلالت مواجهند، درک مدلول آن‌ها، اغلب تحت تأثیر پیش‌فرض‌هایی صورت می‌گیرد که ما را از مقصود شارع دور می‌نماید. جلوه‌های مقاصدی فقه امام خمینی مرتبط با همین پیش‌فرض است.